We waren vroeg uit de veren en reden al snel terug in de richting Ervoud. Hier slaan we af in westelijke richting naar Tinejdad. Het is een vrij saaie weg door de woestijn. Iets voorbij Achouria rijden we langs een grote massa zandhopen links en rechts van de weg. Nieuwsgierig als we zijn, stoppen we de camper, dit moeten we verder onderzoeken. Het blijken echter de schachten te zijn waardoor de mannen vroegen afdaalden naar de khettara’s voor aanleg en onderhoud. Dit zijn ondergrondse kanalen die zeker 15 meter onder de grond zijn aangelegd in de poreuze waterhoudende laag. Een paar Marokkanen, die daar aan het werk zijn schieten we aan voor nadere informatie. Om de moeizame communicatie wat duidelijker te maken daalt een van de mannen af in de 15 m diepe schacht en komt 20 meter verderop plotseling weer boven de grond.
Deze khettara’s zijn reeds in de dertiende eeuw aangelegd maar doen nu geen dienst meer omdat de grondwaterspiegel te ver is gedaald. Ze zijn nu alleen maar een bezienswaardigheid voor de toeristen. Hij vertelt dat hier meer dan drie honderd van deze schachten zijn. Een qanat Arabisch of karez Perzisch is een ondergronds aquaduct waarmee grondwater uit de bergen naar lagergelegen gebieden wordt getransporteerd. Een qanat wordt meestal gevoed door een aquifer, een grondwaterhoudende laag. Het verval, het hoogteverschil tussen bron en bestemming, zorgt ervoor dat de zwaartekracht het water naar de uitstroom geleidt.
De qanat ontstond in de oudheid in Noordwest-Iran of het naastgelegen Koerdistan, waarschijnlijk in het eerste millennium v. Chr., mogelijk zelfs eerder. Een qanat werd met de hand uitgegraven, waarbij op regelmatige afstanden verticale schachten werden aangelegd om mensen en materieel aan en af te voeren en puin te verwijderen. Met het bouwen van een qanat waren grote investeringen gemoeid en de aanleg vergde jaren of zelfs decennia. De technologie werd vanuit Iran verspreid en thans vindt men qanats van Japan tot in Marokko en zelfs enkele in Amerika. Sinds de jaren zeventig zijn er nauwelijks meer nieuwe aangelegd De bestaande qanats zijn echter groot in aantal en veel daarvan leveren nog water, sommige al gedurende honderden jaren. In Iran zijn in het begin van de 21ste eeuw nog duizenden qanats in gebruik, die water leveren voor miljoenen mensen en hun akkers.